پایان نامه رشته علوم اجتماعی
دانشگاه شاهد
دانشکده علوم انسانی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A )
گرایش : جامعه شناسی
عنوان:
بررسی رابطه استفاده از رسانه (رادیو و تلویزیون)
با میزان آگاهی از حقوق شهروندی
زمستان ۱۳۹۱
فهرست مطالب
| عنوان | صفحه |
| فصل اول: کلیات تحقیق | |
| مقدمه | ۲ |
| بیان مسئله | ۳ |
| اهمیت و ضرورت تحقیق . | ۵ |
| هدف‌های تحقیق | ۶ |
| سؤالات تحقیق. | ۷ |
| فصل دوم: ادبیات تجربی و نظری پژوهش | |
| مقدمه. | ۹ |
| مفاهیم اساسی پژوهش. | ۹ |
| شهروندی. | ۹ |
| حقوق شهروندی | ۱۰ |
| حقوق مدنی | ۱۱ |
| حقوق سیاسی | ۱۱ |
| حقوق اجتماعی | ۱۱ |
| حقوق جنسیتی. | ۱۲ |
| حقوق فرهنگی. | ۱۲ |
| رسانه‌های ارتباط جمعی | ۱۳ |
| مفهوم ارتباط | ۱۵ |
| دسته‌بندی مخاطبان . | ۱۶ |
| نقش و وظایف وسایل ارتباط جمعی | ۱۷ |
| ویژگیهای رسانه آگاهی‌بخشی | ۲۲ |
| تاریخچه رادیو و تلویزیون در جهان، ایران و استان لرستان. | ۲۴ |
| کارکردها و ویژگیهای آن. | ۲۷ |
| شهروندی در جهان و ایران | ۲۹ |
| پیشینه تحقیق | ۳۳ |
| پژوهشهای انجام گرفغته در داخل کشور. | ۳۴ |
| پژوهشهای انجام گرفته در خارج از کشور. | ۴۴ |
| نقد و بررسی تحقیقات داخلی و خارجی | ۵۱ |
| مبانی نظری تحقیق. | ۵۲ |
| رهیافتهای ارتباطات | ۵۳ |
| نظریات ارتباطات. | ۵۵ |
| الگوهای شهروندی | ۶۱ |
| گفتمان‌های شهروندی. | ۹۱ |
| الگوی فردگرایی لیبرال. | ۹۱ |
| الگوی شهروندی اجتماع‌گرا | ۹۲ |
| الگوی شهروندی جمهوری‌گرایی | ۹۳ |
| فمنیسم و شهروندی. | ۹۴ |
| نظریات شهروندی. | ۹۵ |
| مارشال حقوق سهگانه شهروندی | ۹۶ |
| دارندروف؛ شهروندی و مشارکت. | ۹۷ |
| یورگن هابرماس و شهروندی | ۹۹ |
| پارسونز دوگانه عام‌گرایی و خاص‌گرایی. | ۱۰۰ |
| دیدگاه‌ها و نظریه‌های پست مدرنیستی | ۱۰۱ |
| آنتونی گیدنز و شهروندی | ۱۰۳ |
| مدل شهروندی هیتر. | ۱۰۴ |
| ترنر و شهروندی فرهنگی | ۱۰۶ |
| نظریه یانگ و شهروندی (شهروندی متمایز) | ۱۰۷ |
| کیملیکا و شهروندی (شهروندی چند فرهنگی) | ۱۰ |
| فالکس و شهروندی عمیق پسامدرن | ۱۱۰ |
| چارچوب نظری پژوهش | ۱۱۲ |
| فرضیات | ۱۲۲ |
| فصل سوم: روش پژوهش | |
| روش پژوهش. | ۱۲۴ |
| جامعه آماری. | ۱۲۴ |
| حجم نمونه و روش نمونه‌گیری. | ۱۲۵ |
| تکنیک جمعآوری داده‌ها | ۱۲۷ |
| سنجش متغیرها و عملیای کردن پژوهش. | ۱۲۷ |
| تعریف نظری یا مفهومی. | ۱۲۷ |
| ارتباط یا روایی | ۱۳۹ |
| اعتماد یا پایایی. | ۱۴۰ |
| شیوه تحویل داده‌ها. | ۱۴۰ |
| فرضیات. | ۱۴۲ |
| فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها | |
| مقدمه | ۱۴۴ |
| نتایج توصیف آماری | ۱۴۵ |
| بررسی و توصیف داده های مربوط به ویژگیهای عمومی پاسخ‌دهندگان | ۱۵۸ |
| آمار استنباطی | ۱۶۷ |
| نتایج آزمون فرضیات | ۱۶۸ |
| تحلیل یافته‌ها. | ۱۶۸ |
| فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری | |
| نتیجه‌گیری. | ۱۹۵ |
| پیشنهادات | ۲۰۶ |
| محدودیتهای تحقیق | ۲۰۷ |
| منابع | ۲۰۸ |
| پیوست‌ها | ۲۱۱ |
| پرسشنامه (۱) | ۲۱۱ |
| پرسشنامه (۲) | ۲۱۵ |
فهرست جداول
| عنوان | صفحه |
| جدول ۳-۱: توزیع افراد برحسب محل سکونت | ۱۲۶ |
| جدول ۳-۲: توزیع کارشناسان به تفکیک محل کار. | ۱۲۶ |
| جدول ۳-۳: ابعاد و شاخصهای متغیر رسانه (رادیو) | ۱۲۹ |
| جدول ۳-۴: ابعاد و شاخصهای متغیر رسانه (رادیو) | ۱۲۹ |
| جدول ۳-۵: ابعاد شاخصهای متغیر رسانه (رادیو) | ۱۲۹ |
| جدول ۳-۶: ابعاد و شاخصهای متغیر رسانه (تلویزیون) | ۱۳۰ |
| جدول ۳-۷: ابعاد و شاخصهای متغیر رسانه (تلویزیون) | ۱۳۰ |
| جدول ۳-۸: ابعاد شاخصهای متغیر رسانه (تلویزیون) | ۱۳۰ |
| جدول ۳-۹: ابعاد و شاخصهای متغیر میزان استفاده از رسانه | ۱۳۱ |
| جدول ۳-۱۰: ابعاد و شاخصهای متغیر حقوق شهروندی | ۱۳۲ |
| جدول ۳-۱۱: ابعاد و شاخصهای متغیر حقوق شهروندی | ۱۳۳ |
| جدول ۳-۱۲: ابعاد و شاخصهای متغیر حقوق شهروندی. | ۱۳۴ |
| جدول ۳-۱۳: ابعاد و شاخصهای الگوهای ارتباطی رسانه. | ۱۳۵ |
| جدول ۳-۱۴: ابعاد و شاخصهای الگوهای ارتباطی رسانه. | ۱۳۵ |
| جدول ۳-۱۵: ابعاد و شاخصهای الگوهای ارتباطی رسانه. | ۱۳۶ |
| جدول ۳-۱۶: ابعاد و شاخصهای الگوهای ارتباطی رسانه. | ۱۳۷ |
| جدول ۳-۱۷: ابعاد و شاخصهای الگوهای ارتباطی رسانه. | ۱۳۷ |
| جدول ۳-۱۸: ابعاد و شاخصهای الگوهای ارتباطی رسانه. | ۱۳ |
| جدول ۳-۱۹: تعیین ضریب پایایی متغیرهای تحقیق | ۱۴۰ |
| جدول ۴-۱: توزیع پاسخگویان بر حسب جنسیت. | ۱۴۵ |
| جدول ۴-۲: توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت تأهل. | ۱۴۶ |
| جدول ۴-۳: توزیع پاسخگویان بر حسب گروه سنی. | ۱۴۷ |
| جدول ۴-۴: توزیع پاسخگویان بر حسب مقطع تحصیلات | ۱۴۸ |
| جدول ۴-۵: پاسخگویان بر حسب وضعیت اشتغال. | ۱۴۹ |
| جدول ۴-۶: توزیع پاسخگویان بر حسب نوع مسکن | ۱۵۰ |
| جدول ۴-۷: پاسخگویان بر حسب میزان درآمد. | ۱۵۱ |
| جدول ۴-۸: آزمون t تک نمونه ای مربوط به متغیرهای تحقیق پرسشنامه مردم عادی | ۱۵۲ |
| جدول ۴-۹: آزمون t تک نمونه ای مربوط به متغیرهای تحقیق پرسشنامه. | ۱۵۴ |
| جدول ۴-۱۰: میزان استفاده از رسانه‌ها در هفته. | ۱۵۶ |
| جدول۴-۱۱: میزان استفاده از رسانه‌ها در روز. | ۱۵۷ |
| جدول ۴-۱۲: توزیع پاسخ دهندگان بر حسب جنسیت. | ۱۵۹ |
| جدول ۴-۱۳: توزیع پاسخ دهندگان بر حسب وضعیت تاهل | ۱۶۰ |
| جدول ۴-۱۴: توزیع پاسخگویان بر حسب گروه سنی. | ۱۶۱ |
| جدول ۴-۱۵: توزیع پاسخگویان بر حسب مقطع تحصیلات. | ۱۶۲ |
| جدول ۴-۱۶: توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت اشتغال. | ۱۶۳ |
| جدول ۴-۱۷: آزمون t تک نمونه ای مربوط به متغیرهای تحقیق. | ۱۶۵ |
| ۴-۱۸: جدول نتایج آزمون رگرسیون. | ۱۶۸ |
| جدول ۴-۱۹: نتایج آزمون رگرسیون ضرایب استاندارد شده | ۱۶۹ |
| ۴-۲۰: جدول نتایج آزمون رگرسیون. | ۱۷۰ |
| جدول ۴-۲۱: نتایج آزمون رگرسیون ضرایب استاندارد شده. | ۱۷۱ |
| جدول ۴-۲۲: آزمون t دو نمونه مستقل مربوط به فرضیه اول | ۱۷۲ |
| جدول ۴-۲۳: ANOVA سطح تحصیلات و آگاهی از حقوق شهروندی نزد شهروندان خرم‌آباد. | ۱۷۳ |
| جدول ۴-۲۴: ANOVA سن پاسخگویان و آگاهی از حقوق شهروندی نزد شهروندان خرم‌آباد | ۱۷۴ |
| جدول ۴-۲۵: نتایج آزمون کیزر مایر و بارتلت در تحلیل عاملی. | ۱۷۵ |
| جدول ۴-۲۶: نتایج آزمون تحلیل عامل بر حسب عامل های تایید شده | ۱۷۶ |
| جدول ۴-۲۷: نتایج تحلیل مسیر. | ۱۲ |
| جدول ۴-۲۸: نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون. | ۱۸۲ |
| جدول ۴-۲۹: نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون. | ۱۸۶ |
| جدول ۴-۳۰: نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون. | ۱۸۷ |
| جدول ۴-۳۱: نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون. | ۱۸۸ |
| جدول ۴-۳۲: نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون. | ۱۸۹ |
| جدول ۴-۳۳: نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون. | ۱۹۰ |
| جدول ۴-۳۴: نتایج آزمون رگرسیون. | ۱۹۱ |
| جدول ۴-۳۵: نتایج آزمون رگرسیون ضرایب استاندارد شده | ۱۹۲ |
فهرست نمودارها
| عنوان | صفحه |
| نمودار ۴-۱: توزیع پاسخگویان برحسب جنسیت | ۱۴۵ |
| نمودار ۴-۲: توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت تأهل. | ۱۴۶ |
| نمودار ۴-۳: توزیع پاسخگویان بر حسب گروه سنی. | ۱۴۷ |
| نمودار ۴-۴: توزیع پاسخگویان بر حسب مقطع تحصیلات. | ۱۴۸ |
| نمودار ۴-۵: پاسخگویان بر حسب وضعیت اشتغال. | ۱۴۹ |
| نمودار ۴-۶: توزیع پاسخگویان بر حسب نوع مسکن | ۱۵۰ |
| نمودار ۴-۷: پاسخگویان بر حسب میزان درآمد. | ۱۵۱ |
| نمودار ۴-۸: میانگین شاخصهای استفاده از رسانه | ۱۵۳ |
| نمودار ۴-۹: میانگینابعاد مختلف آگاهی از حقوق شهروندی. | ۱۵۵ |
| نمودار ۴-۱۰: توزیع جنسیت پاسخگویان (برحسب جنسیت) | ۱۵۹ |
| نمودار ۴-۱۱: توزیع پاسخگویان برحسب وضعیت تأهل | ۱۶۰ |
| نمودار ۴-۱۲: توزیع پاسخگویان برحسب گروه سنی | ۱۶۱ |
| نمودار ۴-۱۳: توزیع پاسخگویان برحسب مقطع تحصیلات | ۱۶۲ |
| نمودار ۴-۱۴: توزیع پاسخگویان برحسب وضعیت اشتغال. | ۱۶۲ |
| نمودار ۴-۱۵: میانگین شاخصهای الگوهای ارتباطی رسانه | ۱۶۶ |
| نمودار۴-۱۶: نمودار پراکنش خط رگرسیون: میزان آگاهی از حقوق شهروندی از دیدگاه مردم | ۱۶۹ |
| نمودار ۴-۱۷: نمودار سنگ ریزه بر اساس مقادیر ویژه | ۱۷۵ |
| نمودار۴-۱۸: نمودار هیستوگرام خط رگرسیون متغیر وابسته: میزان آگاهی از حقوق شهروندی. | ۱۹۳ |
| نمودار ۴-۱۹: نمودار پراکنش خط رگرسیون متغیر وابسته: میزان آگاهی از حقوق شهروندی. | ۱۹۳ |
مقدمه
رسانه‌ها با تحولاتی که در جنبه‌های مختلف از بعد فنآوری، حجم، محتوی و روش داشته‌اند، به عنوان حاملان و منتقل‌کنندگان پیام میتوانند در ساخت آگاهی‌های عمومی مؤثر باشند. آنها بدون در نظر گرفتن مرزهای جغرافیایی امکان حضور در همه نقاط را پیدا کردهاند. بنابراین کسانی که در بوجود آوردن آگاهی عمومی اثر بالاتری داشته باشند میتوانند در شکل‌دهی به آن موفق‌تر باشند.
بوجود آوردن آگاهی عمومی با بهره گرفتن از ابزارهایی است مطبوعات به عنوان یکی از این ابزارها و صدا و سیما به عنوان ابزار دیگر در این راستا مطرح است و چون نفوذ حضور، نحوهی بیان و شکل انتقال پیام در رسانه صدا و سیما به طرز ویژهای است که مخاطب را میتواند با انواع و اقسام شگردها و روشهایی که در آن هست به خود جلب کند لذا این رسانه میتواند در نحوه ایجاد و دگرگونی در آگاهی عمومی پرنفوذترین و مؤثرترین عامل باشد.
از طرفی در عصر حاضر، شناسایی مؤلفه‌های شهروندی تعریف فرهنگ شهروندی و چگونگی انتقال این مفاهیم به مردم و اِعمال این ویژگیها و خصوصیات در زندگی اجتماعی یکی از مهمترین نگرانی‌ها در هر کشور است. زیرا که رفاه و امنیت هر جامعهای در گروه مشارکت و همکاری شهروندان آن است. اما زمانی مشارکت خواهند کرد که هر یک به عنوان شهروند یعنی افرادی آزاد و صاحب حق و حقوق و حوزه عمل شناسایی شوند و سپس به تکالیف خود یعنی رعایت قانون، ضوابط و مقررات به اختیار تن دهند و در چارچوب حقوق و تکالیف خود مشارکت ورزند و این مهم مستلزم آگاهی و شناخت کافی شهروندان از عناصر اصلی فرهنگ شهروندی و شهرنشینی و به ویژه حقوق و تکالیف شهروندی است (نوروزی، ۱۳۸۵، ۲۸).
لذا در جهان امروز رادیو و تلویزیون به عنوان یکی از مهمترین وسایل ارتباط جمعی، نقش محسوس و مؤثری در آگاهی افراد بر عهده دارند. چنانکه این وسایل با انتقال اطلاعات و پیام‌های مختلف و از طریق تبادل دو سویه اطلاعات و افکار با مخاطبان در شکل‌گیری آگاهی‌های افراد و جهت دادن به آن تأثیر بارزی دارند.
به گونهای که در جوامع پیشرفته امروزی، افراد به عنوان مخاطبان پیام‌های رادیو و تلویزیونی می‌کوشند تا ضمن آشنایی با نقش اجتماعی خود از آزادی‌ها و مسئولیتهای فردی و اجتماعی خود نیز آگاهی یابند. بنابراین استفاده از رسانه‌ها را میتوان از مهمترین سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی هر جامعه قلمداد کرد که با کمک آنها ضمن آگاهی دادن به افراد جهت آشنایی با حقوق، نقش و مسئولیتهای خود تسهیل اجرای حقوق، نقشها و انجام مسئولیتها افراد را در جامعه فراهم می‌آورند (برگر و دیگران، ۱۳۸۱، ۷۵).
با توجه به جایگاه بارز رادیو و تلویزیون در جامعه ما و آگاهی‌هایی که افراد جامعه در حوزه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و مدنی از طریق این رسانه‌ها بدست می‌آورند در این مطالعه ابتدا سعی خواهیم نمود که میزان استفاده افراد از این رسانه‌ها را بدست آورده و مقدار استفاده از رسانه‌ها تا چه اندازه میتواند در آگاهی افراد از حقوق شهروندی مؤثر باشد. سپس راه‌های تأثیرگذاری بیشتر رسانه‌ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد. بنابراین تحقیق حاضر در این راستا تلاش میکند که به این اهداف برسد.
بیان مسئله
تحولات تاریخی رسانه‌ها بیانگر وابستگی شدید اعتلای تفکر و آگاهی انسان به ابزارهای ارتباطی است چنانکه گسترش آگاهی، معرفت و تفکر به توانمندیهای متعددی در انسان منجر شده است که امروز شاهد آن هستیم. انسان در کسب و گسترش آگاهی و انتقال آن از راه پیام مدیون رسانه‌ها بود و هست در جامعه امروزه رسانه‌ها با تولید و توزیع مطلوب اطلاعات نقش زیادی در بالا بردن آگاهی‌های گوناگون و ضروری به عهده میگیرند و جامعه را در نیل به تعالی و ترقی همه جانبه یاری میکنند.
در دنیای امروز، سیاست، حکومت و جوامع بیش از گذشته رسانه‌ای شده و حیات بشری به شکل شگفت‌آوری با رسانه‌ها عجین شده است (بسرا، ۲۰۰۷: ۱۵-۱۴).
بر این اساس است که مهدی‌زاده رسانه‌ها را فراگیرترین نهاد تولید، بازتولید و توزیع معرفت و آگاهی در جهان معرفی میکند به گونهای که محتوای آنها را منبع قدرتمندی درباره آگاهی از جهان اجتماعی در نظر میگیرد (مهدی‌زاده، ۱۳۸۷: ۱۰-۹).
از طرفی در جوامع امروزی مفهوم شهروندی معنایش بیش از عضویت در یک جامعه پیدا کرده است. کسب مهارتهای شهروندی و یا به عبارت دیگر تبدیل شدن به یک شهروند مؤثر و کارآمد مستلزم آشنایی و آگاهی از حقوق و تکالیف است، نگرش‌های قوام یافته نسبت به ارزشهای اجتماعی، حساسیت نسبت به فرهنگ و آداب و سنن احترام به شأن و منزلت انسانی و تلاش برای صلح و حفظ محیط زیست است و همچنین رفتارهایی مانند مشارکت اجتماعی، شرکت در فعالیتهای داوطلبانه و انسان دوستانه، شرکت در انتخابات و حفظ نظم اجتماعی، افراد را به شهروندان فعال و کارآمد یک جامعه تبدیل میکند. لذا فردی که خود را شهروند میداند و در هویت شهروند قرار میگیرد، دارای مجموعه‌ای به هم پیوسته از آگاهی‌ها، تصورات و انتظارات است که رابطه او با محیط اجتماعی‌اش را تعریف و تنظیم میکند (حسام، ۱۳.۸۳: ۲۸).
بنابراین شهروند واقعی با آگاهی از توانایی ها و نیازهای خود و با توجه به شرایط اجتماعی جامعه اش درصد است تا بر محیط اجتماعی زندگی‌اش نظارت کند و در مواقع لزوم به تغییر شرایط و محیط پیرامونش بپردازد. لذا شهروند واقعی باید از حقوق خود مطلع باشد. این آگاهی باید تا حدی باشد که شهروند را به تحرک وادارد و به وی قدرت فعال شدن در محیط اجتماعی را بدهد (حسام، ۱۳۸۲: ۱۲).
بدیهی است که در هر جامعهای، نظام اجتماعی باید از طرق مختلف آگاهی‌های لازم را در زمینه‌ی حقوق شهروندی در افراد جامعه ایجاد کند. با وجود آنکه آموزش و پرورش رسمی ظرفیت‌های فراوانی برای آگاهی و آموزش مفهوم شهروندی و رفتارهای مدنی دارد به نظر میرسد که با توجه ماهیت به این مفهوم، نهادهای دیگر اجتماعی همانند رسانه‌ها، در ادامه این آگاهی‌ها و آموزش‌ها کارآمدتر و اثربخش‌تر عمل کنند. به ویژه در سالهای اخیر نقش رسانه‌های جمعی در آگاهی از حقوق شهروندی مورد توجه و تأکید قرار گرفته است.
با مراجعه آمار درمورد گوش دادن به رادیو و به ویژه تماشای تلویزیون در جامعه به اهمیت این رسانه‌ها پی می‌بریم و در شرایط کنونی در بعضی از روزها بیش از نود درصد مردم به طور متوسط به تماشای تلویزیون و گوش دادن به برنامه‌های رادیویی به لحاظ زمان و حجم مخاطبان افزوده شده است. زیرا با افزایش پوشش و علاقه مخاطبان به رادیو و تلویزیون و دیگر رسانه ها و امکان استفاده از رادیو و تلویزیون افزوده و نقش وسایل ارتباطی در تحولات اجتماعی بیشتر شده است (آزاد ارمکی، ۱۳۸۷: ۶).
لذا در جهان معاصر، در جوامع توسعه یافته و در حال توسعه یکی از حوزه‌هایی که به شدت تحت تأثیر آگاهی‌ها و آموزش‌ها و بازنمایی‌های رسانه‌ای قرار دارد. گستره مهارت های شهروندی رفتارهای مدنی و مشارکت اجتماعی است (رضایی بایندر، ۱۳۸۲: ۱۳۱).
پژوهشگران بسیاری نقش های مثبت و منفی رسانه‌ها را در این گستره مورد بررسی قرار دادهاند. از جمله جرج گربنر که به بررسی محتوای برنامه‌های تلویزیونی و تأثیر آن بر ادراک و رفتار گروههای مختلف بینندگان داشت. استدلال می کند که برنامه‌های تلویزیونی آثار دراز مدت تدریجی و غیرمستقیم اما متراکم و با اهمیت دارد (وود، ۲۰۰۰). مطالعه دیگری که مک کامبز و شاو در مورد برجسته‌سازی بعضی موضوعات که در رسانه‌های گروهی به ویژه تلویزیون انجام دادهاند. به این نتیجه رسیده‌اند که تأکید رسانه‌ها بر یک موضوع و درک مردم از آن موضوع به عنوان موضوع مهم ۹۶ درصد بوده است. بررسی یافته‌ها حاکی از آن است که رسانه‌ها میتوانند با ارائه آگاهی‌ها و الگوهای رفتاری، چارچوب‌های مرجع و اطلاعات مطلوب، به افزایش آگاهی‌ها، مهارتهای شهروندی و شکل‌گیری رفتارهای مدنی کمک کنند.
همچنین براساس تحقیقی که در سطح استان لرستان توسط ملیحه شیانی در رابطه با وضعیت شهروندی در لرستان انجام گرفته میزان آگاهی شهروندان از حقوق خود و مشارکت آنها در مسائل مختلف در حد متوسط میباشد (شیانی، ۱۳۸۳).
بیانگر آن است که حقوق شهروندی در بین شهروندان از وضعیت مناسبی برخوردار نمیباشد. حال با توجه به بهره‌مندی تقریاً صد در صدی مردم شهرستان خرم‌آباد در دسترسی به برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی ملی و محلی (استانی) و همچنین تخصیص بخشی از برنامه‌های رادیو و تلویزیونی ملی و محلی به حقوق شهروندی از جمله حقوق سیاسی، اجتماعی و مدنی این تحقیق به دنبال آن است که استفاده از رادیو و تلویزیون مرکز لرستان تا چه میزان میتواند آگاهی شهروندان را از حقوق شهروندی به دنبال داشته باشد و استفاده از مدلهای ارتباطی تا چه حد میتواند آگاهی افراد را در زمینه حقوق شهروندی به همراه داشته باشد.
اهمیت و ضرورت تحقیق
وسایل ارتباط جمعی به عنوان یکی از مهمترین وسایل ایجاد تغییرات در جوامع بشری، به جامعه و افراد آن کمک می کند تا در مسیر و خط مشی معین خود موفق‌تر و با آگاهی و اطلاعات بیشتری حرکت ورزند و در چگونگی تعامل متقابل شهروندان تأثیر گذاشته و کنش‌ها و واکنش‌ها را جهت‌دار و متناسب با دیگر ابعاد جامعه بسازد (اوبرین، ۱۹۸۴: ۶۵-۶۰).
از طرف دیگر گسترش وسایل ارتباط جمعی (اعم از رادیو، تلویزیون و.) جهت تأثیر این وسایل بر مخاطبان را از جنبه‌های مختلف نظیر آموزش، ایجاد سلیقه و علایق جدید، نوگرایی، ارتقای سطح آگاهی‌ها و دانش عمومی و . به طور جدی مطرح کرده است (بیابانگرد، ۱۳۸۷).
آگاه سازی و تربیت شهروندی زمینه را برای تربیت انسان، مهارت و فهم لازم برای داشتن یک نقش مؤثر در جامع در سطح محلی، ملی و بینالمللی را فراهم می‌آورد و آنها را شهروندانی آگاه، متفکر و مسئول که مسئولیتهای خود را به خوبی می‌شناسد تبدیل می کند.
لذا توسعه پایدار به عنوان مهمترین نتیجه آگاهی‌سازی و تربیت شهروندی متمدن جایگاه کلیدی در توسعه ملت‌ها دارد. بسیاری از صاحب نظران برای توسعه پایدار سه رکن متصور شده‌اند: پایداری زیست محیطی (اکولوژی)، پایداری اقتصادی و پایداری اجتماعی (شریبیرگ ۲۰۰۰، نیلو ۲۰۰۱، دال ۲۰۰۰) که شهروند مطلوب، مفید و آگاه به حقوق و وظایف شهروندی خود را میتوان هسته مرکزی سه رکن توسعه پایدار دانست (همان). در تحقیقی که در ارتباط با سنجش مؤلفه‌های فرهنگی- اجتماعی و نقش آن در توسعه استان، نتایج تجربی نشان میدهد که شهروندان لرستانی منجمله خرم‌آباد از وضعیت مناسبی در رابطه با این مؤلفه‌ها برخودار نمی‌باشند (گنجی، ۱۳۸۱). با توجه به اینکه رسانه‌ها نقش مهمی در آگاه‌سازی و ایجاد نگرش و عمل اجتماعی در بین افراد جامعه دارند میتوانند با برنامه‌های خود نقش مهمی را در تحقق توسعه پایدار در ابعاد مختلف داشته باشد.
تعداد صفحه:۲۲۹
قیمت : ۳۷۵۰۰ تومان
